Dziś na swój "latający dywan" stylu zaprasza Was pani Agnieszka Pawlak-Zubka, która w artykule przybliży wam cechy" stylu tureckiego", a więc kultury śródziemnomorskiej, której niewątpliwą odmianą jest charakterystyczna kuchnia turecka, pełna kolorowych potraw, wystawnych dekoracji i zdrowego podejścia do tego, co jemy...

Po cóż jechać do Turcji

Autorem wiersza jest Maria Pawlikowska-Jasnorzewska

Kule z pu­chu wśród tra­wy bły­ska­ją jak świecz­ki,
i ogród drży ma­rze­niem od ha­szy­szu cho­rem.
Po cóż je­chać do Tur­cji? Pach­nie bez tu­rec­ki,
pół­księ­życ bla­dy wscho­dzi tak jak nad Bos­fo­rem.

Za bra­mą tram­waj dzwo­ni, ku­rzu peł­no, huku,
tu tra­wa nie­ko­szo­na, pu­cho­wa, wy­so­ka,
pstry dy­wan i ust two­ich słod­kie ra­cha­tłu­kum
i sza­lik mój zie­lo­ny, jak sztan­dar Pro­ro­ka.

Jak Bej z Per­łą ha­re­mu sa­mi­śmy zo­sta­li...
i pić mo­że­my z na­szych ócz peł­nych za­mę­tu,
ja, po­bla­dła Le­ila i ty, Mech­med Ali,
naj­pięk­niej­szą, naj­słod­szą z ta­jem­nic orien­tu!

Tu­rec­kie­go Khe­di­wa dym w kłę­bach się waha
i za­pach­niał do rymu ciem­ny kwiat na­stur­cji.
Mil­cze­nie jest tu­rec­kie, obce — Na Ał­ła­cha!
Po cóż je­chać do Tur­cji? Do da­le­kiej Tur­cji?

Kuchnie świata to podróż i możliwość odkrywania tego, co nieznane. W naszej naturze leży chęć zdobywania, smakowania i poznawania. Jedną z najstarszych kuchni świata jest kuchnia turecka, a sami Turcy mają wyjątkowy stosunek do jedzenia, co wynika z ich kultury oraz religii. Turcja jest bogactwem surowców, smaków i zapachów. Miłośnicy kuchni wiedzą,
że nie jest to kraj jednej potrawy.  W Turcji wiele zależy od regionu, w którym dania są przygotowywane. Sercem kulinarnym jest Stambuł, w którym możemy spróbować wszystkich kuchni regionalnych.  Mimo swojej złożoności jest to kuchnia prosta, bazująca na świeżym mięsie, warzywach, owocach oraz aromatycznych przyprawach (sumak, natka pietruszki, imbir, czosnek, cebula, cynamon, mięta). W całej Turcji można zetknąć się z kulturą obfitych śniadań, a prym wiedzie miasto Van. Na stole królują omlety, jajecznice, oliwki, pieczywo, syrop z winogron (pekmez), miód do smarowania pieczywa, ser biały z dzikim szczypiorkiem (otlu peynir). Charakterystycznym napojem podawanym do śniadania jest herbata turecka serwowana w małych filiżankach zwanych turkce cay.

Nad morzem Egejskim popularna jest kuchnia wegetariańska, z uwagi na klimat sprzyjający warzywom i owocom, tak popularnym w kuchni śródziemnomorskiej. Często jako sałatkę lub przystawkę podaje się rukolę z sokiem z cytryny i solą. Popularną zupą jest pomidorowa – domates oraz z zielonego groszku –bezelye . W regionach nadmorskich jada się zupę rybną – balik. Typowe potrawy bezmięsne to dolma – liście winogron faszerowane ryżem i cebulą w domates salca, czyli gęstym pomidorowym przecierze. Do dań wegetariańskich zalicza się także zeytinyagli enginar – faszerowane karczochy, które mają korzystny wpływ na problemy z wątrobą.  

Ze względu na religię w Turcji nie jada się wieprzowiny. Z mięsa (szczególnie jagnięciny i cielęciny) słynie Turcja południowo-wschodnia np. miasto Sanliurfa. Wśród dań mięsnych króluje znany na całym świecie kebab, kofte (pupleciki), tavuk sis (szaszłyk z grillowanego kurczaka), et sote (jagnięcina z warzywami) oraz kuzu pirzola (żeberka jagnięce).
Inne znakomitości tej kuchni to borek (ciasto filo przekładane farszem mięsnym lub jarskim), pilaw (ryż z warzywami lub mięsem i ostrymi przyprawami) oraz placki – pide i lahmacun.

W kuchni tureckiej nie brakuje warzyw, to one królują na stołach! Najważniejszym jest bakłażan, ale popularne są również pomidory, papryka oraz cukinia i ogórki. Warzywa są składnikiem wielu potraw, często również podawane w formie sałatki lub zapiekane z serami. Obowiązkowym dodatkiem do wielu dań są oliwki oraz produkowana z nich oliwa - jeden
z najstarszych olejów świata o doskonałych właściwościach i korzystnym wpływie na zdrowie czy urodę. 

Kuchnia turecka znana jest także z napojów. W zależności od potrawy i okazji podaje się wspomnianą już herbatę oraz kawę, parzoną w mosiężnym lub miedzianym tygielku z długą rączką. Podczas parzenia kawę przyprawia się kardamonem lub wanilią i kakao.  Do dań mięsny często serwowany jest ayran – napój produkowany z jogurtu i wody, przyprawiany solą i pieprzem.

 Kuchnia turecka ma również słodki smak. Na całym świecie znana jest klawa, a w mieście Gaziantep i jego okolicach, z uwagi na uprawy pistacji, można zjeść najlepszą wersję tego deseru. Znana na całym świecie jest także turecka chałwa – przygotowywana z masy sezamowej, kandyzowane owoce oraz słodkie galaretki zwane rachatłukum. Popularnym deserem jest kunefe (ciasto serowe z miodem i orzechami) oraz ryż na słodko z prawdziwą wanilią – firinda sultac.

Kuchnia turecka kryje w sobie jeszcze wiele do odkrycia, a specjałów najlepiej skosztować w zakątkach poszczególnych regionów tego barwnego kraju.

Czy już wiecie, po co jechać (lub lecieć) do Turcji?

(Agnieszka Pawlak-Zubka, nauczyciel ZSG)